Protokół przedślubny
Protokół przedślubny - ta nazwa brzmi tajemniczo i nieco zaskakująco, bo niby kto miałby go pisać i jakie wydarzenie powinno być w nim zaprotokołowane? Czym zatem jest protokół przedślubny? Kto i kiedy go spisuje? - To kluczowe pytania, na które powinni znać odpowiedź wszyscy młodzi zamierzający wziąć ślub.
Przygotowania do ślubu z reguły rozpoczynają się na długo przed ceremonią, bo przecież należy zadbać o stroje państwa młodych, zamówić zespół, fotografa, ustalić menu i zadbać o wiele innych spraw. Nie należy także zapomnieć o zgromadzeniu odpowiednich dokumentów. To, jakie one będą, zależy od rodzaju ślubu, jaki młodzi zamierzają wziąć. W przypadku ślubu cywilnego będą one nieco inne niż w przypadku ślubu kościelnego lub konkordatowego. Pary, które zamierzają wziąć ślub kościelny lub konkordatowy muszą kilkakrotnie odwiedzić proboszcza parafii, w której ma się odbyć ceremonia. Podczas jednej z takich wizyt narzeczeni będą musieli spisać i podpisać dokument, tzw. protokół przedślubny. Spisanie takiego dokumentu jest obowiązkowe, bez tego nie ma mowy o kościelnej ceremonii. Czym zatem jest protokół przedślubny, gdzie i kiedy należy go spisać i na jakie pytania trzeba będzie odpowiedzieć? Na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w tym artykule.
Spis treści:
1.Co to jest protokół przedślubny?
2.Co zawiera protokół przedślubny?
3.Protokół przedślubny - dokumenty
4.Protokół przedślubny - kiedy go spisać?
5.Ile trwa spisanie protokołu przedślubnego?
6.Spisanie protokołu przedślubnego - opłata
Co to jest protokół przedślubny ?
Protokół przedślubny albo inaczej protokół przedmałżeński to nic innego jak formularz składający się z wielu pytań, który należy wypełnić przed ślubem w obecności proboszcza parafii, w której ma się odbyć ślub. Prawo kanoniczne przewiduje, że narzeczeni powinni zgłosić chęć zawarcia małżeństwa co najmniej na trzy miesiące przed planowanym ślubem. W czasie pierwszego spotkania ksiądz informuje przyszłych małżonków o wymaganiach związanych z przygotowaniem do ślubu, jakie dokumenty muszą zgromadzić oraz wyznacza termin spotkania, podczas którego zostanie spisany protokół przedmałżeński. Dekret Ogólny Konferencji Episkopatu Polski szczegółowo informuje o czasie i warunkach podpisania dokumentu. Został on nieco zmodyfikowany w 2020 roku, ponieważ kapłan musi zadbać o to, aby narzeczeni odpowiadali osobno, bez obecności drugiego z zainteresowanych. Ten zabieg ma na celu zapewnienie swobody odpowiadającemu, a ponadto narzeczeni nie uzależniają odpowiedzi od siebie wzajemnie. Kolejność odpowiadania na pytania księdza nie ma znaczenia. Zostały również uszczegółowione pytania do protokołu przedmałżeńskiego, co budzi sporo kontrowersji. Narzeczonych stresują zwłaszcza te pytania na protokole przedmałżeńskim, które dotyczą sfery intymnej, takie także zawiera protokół przedślubny. Pytania o współżycie są dla nupturientów szczególnie krępujące i często budzą sprzeciw. Wiele par zadaje sobie pytanie, gdzie spisać protokół przedmałżeński, odpowiedź jest oczywista. Spisanie protokołu przedślubnego zwykle odbywa się w kancelarii parafialnej lub salce przykościelnej. Podczas spisywania dokumentu duszpasterz nie może się ograniczyć wyłącznie do formalnego wypełnienia dokumentu, lecz jest zobowiązany przeprowadzić z narzeczonymi rozmowę duszpasterską. Zgodnie z zaleceniami Dekretu Ogólnego spotkanie powinno się rozpocząć wspólną modlitwą kapłana i narzeczonych. Przed rozpoczęciem zadawania pytań przewidzianych w protokole duszpasterz powinien odebrać od narzeczonych zapewnienie, że będą mówić prawdę. Dokument episkopatu reguluje również kwestię czasu i objaśnia, ile trwa spisanie protokołu przedślubnego: “Na rozmowę przedślubną z narzeczonymi duszpasterz winien poświęcić czas (około jednej godziny) stosowny do wagi tego zadania…” .
Co zawiera protokół przedślubny?
Protokół przedślubny zawiera wiele pytań podzielonych na 5 kategorii:
I Dane osobowe
II Przeszkody małżeńskie
III Wady oświadczenia woli zawarcia małżeństwa
IV Małżeństwo mieszane
V Duszpasterska rozmowa księdza z narzeczonymi.
Poniżej przedstawiamy, jak wygląda protokół przedślubny. Znowelizowany w 2020 roku protokół przedmałżeński zawiera bardziej szczegółowe pytania niż ten z 2019 roku. Oto nowy protokół przedślubny-pytania:
I Dane personalne
1.
a)Nazwisko ( panieńskie i poprzednio używane)
b)Imiona
c)Imię i zawód ojca
d)dowód osobisty ( seria, nr, miejsce i data wydania)
2.
a)Data i miejsce urodzenia
b)Data i adres parafii chrztu
c)Rok i parafia I komunii św.
d)Rok i parafia bierzmowania
3.
a)Miejsce i adres stałego zamieszkania
b)Miejsce, czas okres i adres tymczasowego zamieszkania
c)Miejsce, adres parafii i czas okres poprzedniego zamieszkania
d)Miejsce i adres zamieszkania rodziców
4.
a)Stan cywilny (wolny, wdowiec, cywilnie związany, rozwiedziony)
b)Wykształcenie
c)Zawód
5.
a)Wyznanie (obrządek)
b)Czy uznaje zasady moralności chrześcijańskiej?
c)Czy rozumie potrzebę modlitwy, przystępowania do sakramentów św. i uczestniczenia we Mszy św.?
d)Czy zamierza przed ślubem w sposób świadomy przystąpić do sakramentu pokuty i przyjąć Komunię św.?
e)Czy ukończył katechizację (podstawową, ponadpodstawową, przedmałżeńską)?
6.
a)Od jak dawna narzeczeni się znają?
b)Czy i od kiedy są zaręczeni?
c)Czy rodziny narzeczonych się znają?
d)Czy rodzice i opiekunowie wiedzą o zamiarze małżeństwa?
e)Czy wyrażają zgodę? Jeżeli nie to dlaczego?
II Przeszkody małżeńskie
7. Przeszkoda niezdolności fizycznej (kan. 1084)
a)Czy narzeczony nie ma wątpliwości co do stanu swojego zdrowia?
b)Czy uważa, że będzie mógł mieć własne dzieci?
c)Czy nie ma wątpliwości co do zdolności do współżycia małżeńskiego?
8. Przeszkoda węzła małżeńskiego (kan. 1085)
a)Czy nie zawierał małżeństwa z inną osobą?
b)Jeżeli tak, to w jaki sposób małżeństwo to przestało istnieć?
c)Czy nie zawierał (-a) związku cywilnego z inną osobą?
d)Jeżeli tak, to w jaki sposób związek ten przestał istnieć?
e)Kiedy i dlaczego nastąpił rozwód?
f)Czy z poprzedniego małżeństwa lub związku cywilnego wynikają zobowiązania względem współmałżonka, dzieci lub innych osób?
9.Przeszkoda występku (kan.1090)
a)Czy narzeczeni znali się przed śmiercią współmałżonka?
b)Co było powodem śmierci?
c)Czy któryś z narzeczonych nie jest współwinnym tej śmierci?
10. Przeszkoda pokrewieństwa (kan. 1091)
a)Czy narzeczeni są spokrewnieni w jakim stopniu?
11. Przeszkoda powinowactwa (kan. 1092)
a)Czy narzeczeni nie są powinowatymi w linii prostej?
12. Przeszkoda przyzwoitości publicznej (kan. 1093)
a)Czy narzeczeni nie pozostawali z krewnymi drugiej strony w związku małżeńskim nieważnym lub w konkubinacie?
13. Przeszkoda pokrewieństwa prawnego (kan. 1094)
a)Czy między narzeczonymi nie zachodzi stosunek rodzicielstwa lub rodzeństwa na skutek adopcji prawnej?
14. Przeszkoda święceń (kan. 1087)
a.Czy narzeczony nie przyjął święceń diakonatu lub kapłaństwa?
15. Przeszkoda wieczystego i publicznego ślubu czystości (kan. 1088)
a)Czy narzeczeni nie składali wieczystego i publicznego ślubu czystości w instytucie zakonnym?
16. Przeszkoda pokrewieństwa duchowego (kan. 811 KKKW)
a.Czy narzeczeni nie pozostają względem siebie w jakiejś relacji w związku z sakramentem chrztu?
III Wady oświadczenia woli zawarcia małżeństwa
17. Jedność (wyłączność), nierozerwalność, sakramentalność małżeństwa, dobro potomstwa (kan. 1055, 1-2; 1056)
a)Czy chce zawrzeć małżeństwo zgodnie z nauką Kościoła jako jedno i nierozerwalne do śmierci?
b)Czy wewnętrznie zgadza się z nauką Kościoła co do nierozerwalności i wierności? Jeżeli nie, dlaczego?
c)Czy dopuszcza rozejście się czy separację w wypadku trudności w małżeństwie?
d)Czy chce przyjąć potomstwo w małżeństwie i po katolicku je wychować?
e)Czy przyjmuje zasady etyki katolickiej w planowaniu rodziny?
18. Niezdolność do przyjęcia obowiązków małżeńskich (kan. 1095)
a)Czy w rodzinie nie było wypadków choroby psychicznej?
b)Czy narzeczeni są przekonani o własnym zdrowiu psychicznym? (kan. 1095, n. 1)
c)Czy mają zdolność do rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich? (kan. 1095, n. 2)
d)Czy nie cierpią na przewlekłe lub dziedziczne choroby, o których wzajemnie nie wiedzą? (kan. 1095, n. 3)
e)Czy nie nadużywają alkoholu lub innych środków odurzających? Czy nie są od nich uzależnieni? Czy druga strona o tym wie?
19. Warunek (kan. 1102)
a)Czy są stawiane jakieś wymagania, od których uzależnia się zawarcie lub trwanie małżeństwa?
b)Czy wymagania te nie mają formy warunku? Czy warunek ten dotyczy przeszłości, teraźniejszości czy przyszłości?
c)Jakie jest stanowisko drugiej strony w tej sprawie?
20. Przymus (kan. 1103)
a)Czy narzeczeni sami dobrowolnie podjęli decyzję zawarcia małżeństwa?
b)Komu zależy na zawarciu tego związku?
c)Czy nie ma nacisku ze strony rodziny lub otoczenia, np. względy materialne, społeczne, obawa zniesławienia?
d)Czy nie ma innych okoliczności przymusu, np. bojaźń z szacunku dla rodziców?
21. Umyślne wprowadzenie w błąd (kan. 1098)
a)Czy narzeczeni nie tają przed sobą okoliczności mogących zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego, np. niepłodności, nałogów, zobowiązań finansowych?
IV Małżeństwa mieszane:
Pytania dla strony katolickiej:
a)Czy zdaje sobie sprawę, że zgodne pożycie w małżeństwie jest zagrożone z powodu różnic w sprawach najbardziej wewnętrznych, czego z racji zaangażowania uczuciowego się nie dostrzega?
b)Jak postąpi w wypadkach konfliktowych, gdy żadna ze stron nie będzie chciała ustąpić, np. w sprawach moralnych i religijnego wychowania dzieci?
c)Czy zgodzi się na postępowanie wbrew prawu Bożemu, czyli na życie grzeszne dla zachowania wspólnoty w małżeństwie?
23. Pytania dla strony niekatolickiej:
a)Czy zdaje sobie sprawę z konsekwencji różnicy poglądów, różnej oceny moralnej w wielu sprawach?
b)Czy zdaje sobie sprawę z naturalnego obowiązku tolerancji względem przekonań i zobowiązań strony katolickiej?
c)Czy zna obowiązki sumienia współmałżonka?
d)Czy uznaje jedność i nierozerwalność małżeństwa oraz jego cele: wspólne dobro małżonków oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa?
24. W przypadku małżeństw mieszanych obrządkowo:
a)jeśli narzeczony jest obrządku wschodniego: Czy narzeczona chce przejść na obrządek narzeczonego?
b)jeśli narzeczona jest obrządku wschodniego: Czy któraś ze stron chce przejść na obrządek drugiej strony?
Uwaga:
a)w przypadku małżeństwa z niekatolikiem lub osobą nieochrzczoną (z wyjątkiem odstępców od Kościoła katolickiego) należy wypełnić formularz nr 4 (w trzech egzemplarzach) oraz nr 12 lub 12A i 27A;
b)w przypadku odstępców od Kościoła katolickiego oraz osób niepraktykujących należy wypełnić formularz nr 5 (w trzech egzemplarzach).
V Duszpasterska rozmowa z narzeczonymi
a)Rozmowę ustalono na dzień .................
b)Rozmowę przeprowadził ksiądz (diakon) ............
Przykładowy protokół przedślubny znajdziejsz tutaj.
Po odbyciu rozmowy kapłan sporządza protokół przedślubny. Odpowiedzi, których udzielicie, są podstawą do napisania dokumentu. Jeśli odpowiedzi na niektóre kluczowe pytania będą skrajnie różne, ksiądz rozmawia z narzeczonymi, aby wyjaśnić te nieścisłości i w przyszłości uniknąć nieporozumień. Ksiądz po przeanalizowaniu odpowiedzi narzeczonych wydaje decyzję o przyznaniu pozwolenia na ślub kościelny. W skrajnych przypadkach duchowny może nie wyrazić zgody na ślub.
Protokół przedślubny - dokumenty
Zarówno do ślubu cywilnego jak i kościelnego potrzebne są odpowiednie dokumenty, które należy złożyć odpowiednio w USC lub w kancelarii parafialnej, w tym wypadku zanim spiszemy protokół przedślubny. Jakie dokumenty należy dostarczyć? Oto one:
● dowód osobisty,
● metryka chrztu świętego,
● świadectwo z nauk przedmałżeńskich,
● prośba o wygłoszenie w kościele zapowiedzi,
● zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa z USC,
● odpis aktu małżeństwa z USC,
● zaświadczenie konkordatowe,
● ostatnie świadectwo katechizacji szkolnej.
Protokół przedślubny - kiedy go spisać?
Bez protokołu przedślubnego nie może być zawarte małżeństwo w kościele, dlatego oczywistym jest, że należy go spisać przed ślubem. Nie ma jednoznacznych wytycznych, kiedy ma to nastąpić, ale dzieje się to po ustaleniu terminu ślubu. Zatem kiedy spisać protokół przedślubny? Z reguły dzieje się to ok. 2-3 miesiące przed ślubem. Nie warto zostawiać tej czynności na ostatnia chwilę, bo - jak wiadomo- przed ceremonią jest mnóstwo innych, często stresogennych spraw do załatwienia, a poza tym, jeśli w czasie rozmowy pojawia się jakieś problemy, będzie czas, aby je wyjaśnić lub dostarczyć wymagane dokumenty. Z reguły ksiądz i narzeczeni wspólnie ustalą dogodny dla obu stron termin.
Ile trwa spisanie protokołu przedślubnego?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, ile trwa spisanie protokołu przedślubnego. Z reguły trzeba na to poświęcić około godzinę, ale wszystko zależy od duchownego, z którym będziecie rozmawiać. Może się zdarzyć, że ksiądz będzie chciał szczegółowszych odpowiedzi na niektóre pytania i wówczas rozmowa potrwa znacznie dłużej, nawet kilka godzin. Coraz częściej się zdarza, że spotkanie z księdzem nie ma charakteru przesłuchania, tylko szczerej, często konstruktywnej rozmowy, podczas której jeszcze lepiej macie szansę poznać partnera i odpowiedzieć sobie na kluczowe pytania.
Spisanie protokołu przedślubnego - opłata
W większości parafii nie ma konkretnego cennika za spisanie protokołu przedślubnego, zwykle jest to tradycyjna opłata “co łaska”. Inne opłaty ślubne to koszt zapowiedzi ( od 50 zł wzwyż ) oraz opłata za mszę ślubną, która waha się między 500 a 1500 zł. Dodatkowe opłaty to kwota, którą płacimy organiście i ewentualnie kościelnemu.